Wybrane atrakcje przy szlaku Krutyni
Wszystkim uczestnikom spływów kajakowych szlakiem Krutyni przedstawiamy poniżej kilka atrakcji rozmieszczonych wzdłuż szlaku Krutyni bądź niedalekiej okolicy. Zamieszczone w tej zakładce atrakcje zostały uznane za najbardziej ciekawe, interesujące i warte zobaczenia. Pozwalają one na ciekawe spędzenie czasu lub wycieczki w przerwach między etapami spływu kajakowego bądź w czasie dłuższego pobytu w naszych stronach.
Poszczególne propozycje można zobaczyć w trakcie spływu kajakowego, dopływając po prostu na miejsce. Do pozostałych można dotrzeć pieszo, rowerem bądź samochodem.
Można też w między czasie natrafić na imprezy plenerowe organizowane przez samorządy gminne czy powiatowe między innymi: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Country w Mrągowie, Mazurska Noc Kabaretowa, Festiwal Kultury Kresowej w Mrągowie, Festiwal Piosenki Żeglarskiej w Mikołajkach i wiele innych temu podobnych imprez.
Mamy nadzieję, że w ten sposób pomożemy Państwu uatrakcyjnić, urozmaicić i uprzyjemnić spędzany u nas czas. Poniżej lista wybranych atrakcji wraz z krótkimi opisami jest to tylko kropla w morzu z tego co można zobaczyć na Mazurach:
Kościół ewangelicki pochodzący z 1689 roku. Wieża kościoła z lat 1701-1721 zwieńczona chorągiewką z herbem Bronikowskich i datą 1717. W środku ołtarz główny z 1642 roku i jedno z najbardziej oryginalnych przedstawień Wniebowstąpienia. Z umieszczonego na suficie obłoku wystają tylko nogi Jezusa. Przed ołtarzem wisi rzeźba anioła, używana jako chrzcielnica.
Obok kościoła obelisk upamiętniający urodzonego w Sorkwitach Jana Fryderyka Goerke (1750-1822), twórcę służby zdrowia w armii pruskiej oraz kamień poświęcony pamięci pastora Hansa Mohna.
Kościół znajduje się przy ulicy Plażowej 1. Jadąc od strony Olsztyna tuz po wjeździe do wsi trzeba skręcić w lewo, w stronę wiaduktu. Kościół znajduje się za wiaduktem. Aby obejrzeć kościół w środku a warto!!! trzeba poprosić o otwarcie świątyni na plebanii.
Adres i dane kontaktowe:
Proboszcz: Ks. Krzysztof Mutschmann
ul.Plażowa 3
11-731 Sorkwity,
tel/fax: +48-89-742-81-78
e-mail: sorkwity@luteranie.pl
Wybudowany w latach 1850-1856 w stylu neogotyckim jako siedziba pruskiego rodu szlacheckiego von Mirbach, na miejscu rezydencji Bronikowskich. Pałac i park położone są nad jeziorem Lampackim. Sam pałac jest przykładem architektury neogotyckiej, stylu angielskiego, który był wiodącym stylem w architekturze Prus i Niemiec w połowie XIX wieku i nawiązywał do licznych na terytorium Prus Wschodnich gotyckich zamków. Pałac spłonął w 1914 i został ponownie odbudowany w latach 20.
Dzisiejszy wygląd zespołu pałacowego jest dokładnym odzwierciedleniem pierwotnego założenia. Natomiast sam pałac został założony na planie podobnym do litery U, a jego bryła główna jest skonstruowana na zasadzie przenikania się zróżnicowanych wysokości i wielkości brył pomniejszych. Pałac jest bogaty w liczne wieże, sterczyny czy krenelaże, które zdobią elewację. Okna w rezydencji są różnej wielkości, przeważnie ostrołukowe, a dach kryty jest na płasko. Elementem dominującym w głównym założeniu jest, znajdująca się w północno-wschodnim narożniku, wysoka oktagonalna wieża. Pałac, od strony północno-zachodniej, posiadał także wozownię (dzisiaj mieści się tam restauracja), która przypomina wieżę zamkową z czterema basztami na narożach. Wszystkie te zabiegi miały na celu stworzenie z rezydencji budowli, która by jak najbardziej przypominała warowny zamek.
Przy pałacu znajduje się również, ukształtowany podczas budowy założenia, park krajobrazowy. Dawniej obejmował także tereny rozciągające się na półwysep jeziora, gdzie znajdowała się winnica. Obecnie nieco mniejszy od pierwotnego, lecz z wciąż okazałym wiekowym drzewostanem, m.in. przy pałacu rośnie miłorząb japoński. Obecnie w rękach prywatnych, spełnia rolę hotelu.
Adres i dane kontaktowe:
Pałac Sorkwity Joanna Raszkiewicz Grzegorz Madzio s.c
ul.Zamkowa 15
11-731 Sorkwity
tel:+48- 89-742-81-89
e-mail: palacs@cso.com.pl
Mazurski Park Krajobrazowy został utworzony w roku 1977 jako forma przejściowa do czasu utworzenia Narodowego Parku Mazurskiego. W miejscowości Krutyń znajduje się siedziba Mazurskiego Parku Krajobrazowego oraz Muzeum Przyrodnicze, którym zajmują się pracownicy parku. Największą powierzchnię parku zajmują lasy – 18000 ha. Najczęściej spotykanymi gatunkami są jelenie, sarny i dziki. Spotkać tu można też większe zwierzę jakim jest łoś. Ze zwierząt drapieżnych występuje: wilk, lis, ryś, jenot, borsuk, kuna, tchórz, gronostaj, łasica.
Wody Mazurskiego Parku Krajobrazowego to powierzchnia 15100 ha, na które składa się ponad 20 dużych jezior, w tym największe jezioro Polski – Śniardwy o imponującej powierzchni 113,8 km2. Jest tu 9 rezerwatów przyrody: Jezioro Łuknajno, Czapliniec, Królewska Sosna, Krutynia, Zakręt, Krutynia Dolna, Pierwos, Strzałowo i Jezioro Lisunie. Bogata szata roślinna i zwierzęca oraz różnorodne ukształtowanie terenu sprawia, że walory przyrodnicze szczególnie przyciągają turystów. Zabudowa Parku jest formie wsi, przysiółków i pojedynczych zagród, co jest bardzo charakterystyczne dla osad zamieszkiwanych przez ludność mazurską. Na terenie parku rozwijała się w szczególności gospodarka rolna i leśna. Wśród lasów można natrafić na strumienie ze źródlaną wodą. Bogactwo ryb w akwenach wodnych zachęca do wędkowania, również zbieracze runa leśnego mogą napełnić swoje spiżarnie, gdyż jagód i grzybów tu nie brakuje. W lasach kryją się skarby, które dzięki fotografii można utrwalić i „zabrać” do domu. Liczne, leśne zadrzewienia stanowią naturalny filtr powietrza, czyniąc go czystym, rześkim i nasyconym olejkami eterycznymi, świerkowego i sosnowego igliwia, jak i ziołami z łąk i pól.
Adres i dane kontaktowe:
Mazurski Park Krajobrazowy
Krutyń 66
11-710 Piecki
tel: +48 89 742 14 05
fax: +48 89 742 14 05
www.parkikrajobrazowewarmiimazur.pl
e-mail: mpk@warmia.mazury.pl / krutyn@mazurskipark.pl
Muzeum Przyrodnicze w Krutyni znajduje się w centrum miejscowości Krutyń. W pięknej starej stodole zgromadzona jest kolekcja przyrodnicza licząca ponad 200 eksponatów zwierząt i stale się powiększa. Wszystkie eksponaty wykonane są przez dr. Janusza Dynowskiego, są to zwierzęta, które stały się ofiarami różnego rodzaju wypadków, wpadły w sieci rybackie lub sidła kłusowników. Szczególną uwagę przyciąga kolekcja ptaków drapieżnych. A wśród nich bieliki młody i stary, kilka myszołowów z rozpostartymi skrzydłami, para krogulców, są też gile, grubodzioby, zięby. Dzięki tej kolekcji możemy też zaobserwować zmienność dymorficzną u ptaków. Dużym zainteresowaniem i sympatią wśród zwiedzających cieszą się bociany, sowy, ptaki wodne. Gablota z sowami pomaga zaobserwować cechy przystosowawcze tych ptaków do nocnej aktywności. Preparaty żmii i zaskrońca pokazują i uczą odróżniać te gatunki, są też bobry, wydry, kolekcje porostów. Jedną z form edukacyjnych są lekcje muzealne prowadzone dla miejscowych szkół, jak również dla przyjezdnych grup. Można tam też obejrzeć wystawę fotograficzną ze zdjęciami przyrodniczymi autorstwa Pana Waldemara Bzury cenionego fotografa.
Adres i dane kontaktowe:
Muzeum Przyrodnicze Mazurskiego Parku Krajobrazowego
Krutyń 66
11-710 Piecki
tel: +48 89 742 14 05
fax: +48 89 742 14 05
www.parkikrajobrazowewarmiimazur.pl
e-mail: mpk@warmia.mazury.pl / krutyn@mazurskipark.pl
Zbudowany w połowie XIX wieku zespół klasztorny, nad Jeziorem Duś, położony na końcu wsi, z prawej strony głównej wiejskiej drogi. Zabudowania otacza murek ze skromną bramą. Wokół podwórza ciągną się budynki zakonne i gospodarcze. Mniej więcej po środku stoi świątynia, a w jej przedsionku eksponowane są stare zdjęcia z przedwojennego Wojnowa. W centrum głównej świątyni możemy zobaczyć ikony przedstawiające Świętą Trójcę, Matkę Boską, Chrystusa i proroków. Pierwsi starowiercy przybyli na Mazury w 1830 r. Prześladowani przez władze cesarskie i oficjalny Kościół prawosławny, wyemigrowali do Prus. Prawo osiedlania się nadał im w 1825 r. król pruski Fryderyk Wilhelm III.
Adres i dane kontaktowe:
Urszula i Tomasz Ludwikowscy
Wojnowo 76
12-220 Ruciane Nida
tel. + 48 87 425 70 30
kom.+ 48 601 37 88 77
www.klasztor.info
e-mail: klasztor@klasztor.info
Cerkiew drewniana z lat 1922–1927, wybudowana według projektu ks. Aleksandra Awajewa z Tweru. pierwotnie przeznaczona była dla jedinowierców (tych, którzy uznali kościół prawosławny przy zachowaniu dawnych obrzędów) później parafialna cerkiew prawosławna, obecnie cerkiew klasztorna. Architektura świątyni zawiera liczne elementy budownictwa staroruskiego. Przy cerkwi funkcjonuje obecnie prawosławny klasztor żeński p.w. Zaśnięcia Matki Bożej.
Adres i dane kontaktowe:
Klasztor Prawosławny Zaśnięcia NMP
Wojnowo 24
12-220 Ruciane-Nida
tel. +48 87 425 70 81
www.wojnowo.net
e-mail: wojnowo@onet.eu
Kościół z 1864 roku. Wzniesiony z czerwonej cegły w stylu neogotyckim, bez wieży. W 1981 roku kościół przejęli katolicy. W kościele XVI wieczny obraz “Opłakiwanie Chrystusa”. Prawdopodobnie dzieło Girolamo Muziano. Malarz (1532-92) był naśladowcą samego Michała Anioła. Jego największe dzieło — “Wskrzeszenie Łazarza” — można oglądać w katedrze w Orvieto. Do ewangelickiej parafii w Ukcie obraz trafił jako depozyt królewskiego muzeum w Berlinie z okazji konsekracji nowej świątyni przekazał go w 1863 roku późniejszy cesarz Wilhelm I.
Adres i dane kontaktowe:
Parafia rzymsko-katolicka p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Ukcie
Ukta 19
12-220 Ruciane Nida
Kancelaria parafialna
tel. 87 425 70 01
tel. kom. 501 511 655
www.parafiaukta.pl
e-mail: sawicki@parafiaukta.pl
Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo im. prof. Benedykta Dybowskiego – park znajdujący się w Kadzidłowie w Puszczy Piskiej, na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego, przy trasie pomiędzy miejscowościami Ruciane-Nida i Mikołajki. Park ten został założony przez doktora Andrzeja Krzywińskiego i obejmuje powierzchnię około 100 hektarów. Położenie parku na śródleśnych łąkach umożliwia bytowanie zwierząt w warunkach zbliżonych do naturalnych (rozmnażanie ich na terenie parku jest tego przykładem). W parku prowadzone są prace związane z ochroną i reintrodukują gatunków obecnie ginących i zagrożonych, jak kuraki leśne czy ryś nizinny. Patronem parku jest przyrodnik i patriota Benedykt Dybowski (Sybirak), stąd w Kadzidłowie znajduje się grupa zwierząt syberyjskich i z Dalekiego Wschodu. W Parku Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie można zobaczyć między innymi: rysie, bizony amerykańskie, żubry, bobry, wilki, żurawie, puchacze, cietrzewie, głuszce, jarząbki, jelenie Dybowskiego, osły, sarny, daniele, koniki polskie (tarpany),dziki i wiele różnorodnych gatunków ptaków.
Adres i dane kontaktowe:
Park Dzikich Zwierząt Kadzidłowo
12-220 Ruciane Nida
tel. +48 87 425 73 65
www.kadzidlowo.pl
e-mail: park@kadzidlowo.pl
Kraina Historycznego plemienia położona na półwyspie u ujścia najpiękniejszej rzeki Mazur Krutyni do Wielkich Jezior Mazurskich. Galindia jest to rodzaj ośrodka turystycznego, którego koncepcja nawiązuje do tradycji plemienia Galindów zamieszkujących od V wieku p.n.e. do XII wieku obszar Wielkich Jezior Mazurskich. Znajduje się tu hotel, restauracja, pensjonat i szereg nietypowych budowli jak: pieczary, termy, lochy demonów, studnie głodowe, uroczyska leśne, rytualny krąg kamienny czy skansen i labirynt Galindów. Na życzenie turystów odtwarzane są obrzędy Galindów. Goście są w nich autentycznymi współuczestnikami przebranymi w kostiumy nawiązujące do strojów sprzed setek lat.
Wstęp do osady jest płatny.
Adres i dane kontaktowe:
Galindia
Iznota koło Mikołajek
12-220 Ruciane Nida
tel./fax. (87) 423 14 16
tel./fax. (87) 423 16 69
www.galindia.com.pl
e-mail:galindia@galindia.com.pl
Żegluga Mazurska jest największym na Mazurach armatorem floty statków pasażerskich. Przez blisko 60 lat swojej działalności Żegluga Mazurska na pokładach swoich jednostek obsłużyła kilka milionów pasażerów. Flota „Żeglugi Mazurskiej” to 10 statków wycieczkowych mogących przewieźć jednorazowo do 1100 osób. Porty żeglugi: Węgorzewo, Giżycko, Rydzewo, Mikołajki, Ruciane – Nida.
Adres i dane kontaktowe:
Żegluga Mazurska Sp. z o.o.
Przystań Ruciane – Nida
Dworcowa 4, 12-220 Ruciane Nida
tel./fax.+48 87 423 10 43
www.zeglugamazurska.com.pl
e-mail: portruciane@zeglugamazurska.com.pl
Siedziba główna:
Żegluga Mazurska Sp. z o.o.
Aleja Wojska Polskiego 8 , 11-500 Giżycko
tel.+ 48 87 428 53 32 / fax.+48 87 428 30 50
www.zeglugamazurska.com.pl
e-mail: sekretariat@zeglugamazurska.com.pl
Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu – muzeum, położone na terenie osady Pranie. Jego zbiory poświęcone są osobie K. I. Gałczynskiego. Muzeum mieści się w dawnej leśniczówce wsi Krzyże, pochodzącej z 1880 roku. Była ona ulubionym miejscem pobytu poety, do którego przyjeżdżał z żoną Natalią w latach 1950-1953.Na muzealne zbiory składają się przede wszystkim pamiątki po Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim, towarzyszące mu podczas pobytów w Praniu oraz pochodzące z jego warszawskiego mieszkania. Ponadto zobaczyć można zdjęcia, rękopisy, rysunki oraz archiwalne czasopisma, do których pisywał. Poza działalnością wystawienniczą, muzeum pełni funkcję ośrodka kultury (organizacja koncertów, spotkań literackich) oraz edukacji. Od 1999 roku działa tu również Stowarzyszenie Leśniczówka Pranie.
Adres i dane kontaktowe:
Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
Pranie 1
12-220 Ruciane-Nida
tel. +48 87 425 62 48
www.lesniczowkapranie.art.pl
e-mail: muzeum.pranie@gmail.com
Turyści w Mrągowie mogą poczuć klimat dzikiego zachodu nie tylko podczas Pikniku Country, lecz również w Western City Mrongoville! Mrongoville jest odwzorowaniem miasteczko z Dzikiego Zachodu, z drugiej połowy XIX w. Tylko w Mrongoville są najdzielniejsi kowboje, najbardziej niebezpieczni bandyci… najpiękniejsze kobiety! Na odwiedzających czekają wspaniała zabawa, niezapomniane przeżycia i wiele atrakcji.
Adres i dane kontaktowe:
Miasteczko Westernowe MRONGOVILLE Sp z o.o
Młynowa 50
11-700 Mrągowo
tel. + 48 790 600 761
http://www.mrongoville.pl/
email: biuro@mrongoville.eu
Znajduje się tutaj jedno z najbardziej znanych w Polsce sanktuariów maryjnych. Świętolipska bazylika pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wraz z obejściem krużgankowym i klasztorem jest jednym z najważniejszych zabytków baroku w północnej Polsce. Wzniesienie obecnego kościoła nastąpiło z inicjatywy jezuitów w latach 1688-1693 według projektu nieznanego architekta, a fasada została ukończona w roku 1730. Budowę kościoła realizował Jerzy Ertli z Wilna. Przed rozpoczęciem budowy trzeba było ustabilizować grunt, przez wbicie weń 10 000 pali z drewna olchowego, ponieważ plac budowy wchodził na bagnisty teren między jeziorem Wirowym i Dejnowa. Kościół ma formę trójnawowej bazyliki z dwuprzęsłowym prezbiterium, czteroprzęsłowym korpusem nawy głównej i emporami nad nawami bocznymi. Kościół jest otoczony przez czworoboczny krużganek odpustowy, z kaplicami narożnymi. Na fasadzie kościoła, przednich kaplic oraz frontowym ramieniu krużganka ustawiono rzeźby dłuta rzeźbiarza Krzysztofa Perwangera. Wnętrze kościoła jest bogato dekorowane, m.in. malowidłami na sklepieniu z lat 1722-1727, autorstwa Macieja Jana Meyera. Pozostałe wyposażenie kościoła to m.in. ołtarz główny z 1712-1714, dzieło Krzysztofa Peuckera. W ołtarzu głównym honorowe miejsce zajmuje obraz Matki Bożej namalowany w 1640 r. przez Bartłomieja Pensa. Obraz osłonięty jest srebrną sukienką wykonaną (1720) przez złotnika z Królewca Samuela Grew. Dziełem tego samego złotnika jest wykute ze srebra zdobienie tabernakulum. Środkowy obraz w ołtarzu głównym Nawiedzenia NMP i górny Wniebowzięcia NMP malowane są przez Piotra Kolberga. Na pozostałych 8 ołtarzach obrazy malowane są przez kilku autorów, w tym Marcina Altomonte. Za najlepszy jego obraz Świętej Lipce uważa się Obraz Matki Bożej Bolesnej. Organy z 1719-1721 wykonane zostały przez Jana Josua Mosengla z Królewca. Organy posiadają 40 głosów i ruchome figurki, a prospekt organowy wykonał snycerz z Reszla – Krzysztof Peucker. W kościele na pniu drzewa lipowego ustawionym w 1728 r. umieszczona jest rzeźba Matki Boskiej w sukience srebrnej z 1652. Święta Lipka posiada bogaty skarbiec.
Adres i dane kontaktowe :
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej Lipce
Święta Lipka 29
11-440 Reszel
tel. +48 89 755 35 12
www.swlipka.org.pl
W lipcu 1940 roku twórca “Organisation Todt”, 50-letni gen. mjr dr inż. Fritz Todt otrzymał zadanie budowy tajnego obiektu w Die Görlitz (Gierłoż). Inżynierowie Todta byli znakomitymi specjalistami od budowy umocnień wojskowych i bunkrów. Dlatego to właśnie jemu zlecono przygotowanie jednego z najsłynniejszych i najtajniejszych obiektów II Wojny Światowej – kwatery kętrzyńskiej nazwanej “Wilczym szańcem” – “Die Wolfschanze”. Na terenie kwatery powstałej w 1940-1944 roku wniesiono 80 budowli, w tym 50 bunkrów, które miały zapewnić bezpieczeństwo Hitlerowi. Jego osobisty bunkier (urządzony bardzo skromnie, wręcz po spartańsku) chroniony był grubym, betonowym płaszczem, nakrytym siatką maskującą, która zniekształcała zarys budowli. Wilczy Szaniec udostępniony został do zwiedzania w 1959, chociaż jeszcze przed zakończeniem rozminowania kwaterę nieoficjalnie zwiedzały różne osobistości, np. w 1947 kardynał August Hlond. Rocznie zwiedzany jest przez 180-200 tys. turystów.
Adres i dane kontaktowe:
Wilczy Szaniec – Gierłoż
11-400 Kętrzyn
tel. +48 89 752 44 29
www.wolfsschanze.pl
e-mail: kontakt@wolfsschanze.pl
Kwatera w Mamerkach znajduje się przy drodze Radzieje – Węgorzewo, 18 km na północny wschód od Wilczego Szańca. Położona jest w lesie pomiędzy zachodnim brzegiem Jez. Mamry a linią kolejową Kętrzyn – Węgorzewo. Północną granicę kwatery stanowi Kanał Mazurski. Kompleks “Mauerwald” był wykorzystywany w latach 1941 – 1944. Znajdowały się tutaj: Kwatera Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych (OKH) “Fritz”. Na obszarze około 6 km kw. w latach 1941 – 1944 zbudowano tu około 150 różnej klasy obiektów, z których do dziś zachowało się 29 żelbetowych schronów i kilka budowli innego przeznaczenia.
Obiekty te i dziś budzą grozę. Największe z nich, tzw. schrony “obudowane” o odporności “A” (odporność na ostrzał artyleryjski kal. 520 mm bomby lotnicze 1000 kg – stropy co najmniej 3,5 m) przekraczały wszelkie ówczesne normy. W niektórych grubość betonowych stropów przekracza 6 m a ścian 7 m. Betonowe kolosy mają po 8,5m wysokości. Teren kwatery to trzy strefy: “Fritz” (Fryderyk), “Quelle” i “Brigitten Stadt” (miasto Brygidy), które można zwiedzać w zależności od czasu jakim dysponujemy.
Kwatera z nieznanych powodów nie została wysadzona w powietrze. Większość bunkrów zachowała się w bardzo dobrym stanie.
Adres i dane kontaktowe:
Muzeum – Mamerki
Karolewo 22/33
11-400 Kętrzyn
tel./fax: 89 752 42 83
www.mamerki.com
e-mail: info@mamerki.com
Północne krańce Mazur należą do najrzadziej odwiedzanych zakątków kraju. Właśnie tu, wśród uroczych pagórków i łąk, za wsią Stańczyki, znajdują się potężne wiadukty nieczynnej linii kolejowej Gołdap – Żytkiejmy (31km). Mosty w Stańczykach są najwyższymi na linii i jednymi z najwyższych w Polsce. Długość – 200m i wysokość 36m. Konstrukcja żelbetowa, pięcioprzęsłowa o równych 15m łukach. Architektura charakteryzuje się doskonałymi proporcjami a filary ozdobione są elementami wzorowanymi na rzymskich akweduktach w Pont du Gard. Stąd nazwa – Akwedukty Puszczy Rominckiej. Dziś organizowane są tam skoki na bunge.
Adres i dane kontaktowe:
Park Krajobrazowy Puszczy Rominckiej
Gmina Dubieninki
19-504 Stańczyki
www.stanczyki.com
Utworzony w 1959 r. i powiększony w 1982 r., rezerwat ten słynie ze swych dystroficznych jeziorek z pływającymi wyspami. Dystroficzne jeziorka, to śródleśne zbiorniki wodne, mające brunatną toń w wyniku ciągłego zakwaszania spływami wody opadowej, wypłukującej kwasy próchniczne ze ściółki leśnej.
Obrzeża takich akwenów zarastają kożuchem torfowym, nasuwającym się na taflę jeziora. Powstają półwyspy, na których z czasem pojawiają się oprócz mchów torfowców, owadożernej rosiczki i innej roślinności zielnej, także krzewy i drzewka – samosiewy sosny
Przy drodze z Krutyni w kierunku Jeziora Mokrego, już po ok. 300 m za rzeką, na rozstaju leśnych dróg rośnie potężny ok. 260-letni dąb – pomnik przyrody. Ok. 250 m dalej, przy drodze znajduje się następny pomnik przyrody zwany Zakochaną parą. Parę tę tworzą: dorodna ok. 200-letnia smukła sosna i młodszy, oplatający swymi konarami uczuciowo dąb.
Młyn w Zielonym Lasku – obiekt o charakterystycznej budowie z muru pruskiego, wraz ze śluzą i małą elektrownią pięknie wkomponowane w mazurski pejzaż. W Młynie mieściła się wcześniej papiernia, która istniała już od 1765r. W 1795 została zamknięta i około 1890 roku wybudowano w jej miejsce, pierwszy profesjonalny młyn wodny. Okoliczni mieszkańcy zwozili tu zboże do mielenia. W 1890 roku powstał budynek, dwupiętrowy, który możemy oglądać w takim stanie do dziś. Właścicielem tego budynku od 1850 r. do 1945r. była rodzina Gustawa Radke. Po II Wojnie Światowej przejął ten młyn Tadeusz Skorcz zmarły w 1951r., który to pracował u rodziny Radke jako robotnik przymusowy. Młyn jest nieczynny, a zwiedzanie jego wnętrz jest uzgadniane indywidualnie z właścicielem.
Rezerwat przyrody Pierwos utworzony został w 1987 r w celu ochrony doliny Krutyni. Pierwos – rezerwat krajobrazowo-florystyczno-faunistyczny, pow. 605,48 ha. Rezerwat chroni zróżnicowane ekosystemy leśne, torfowiskowe i wodne. Ochroną objęto płytkie, zarastające jezioro Pierwos, strumienie Pierwos i Garciankę oraz ujściowy odcinek rzeki Krutyni, gdzie występują rzadkie rośliny i zwierzęta. Występuje tu wiele starych drzew, z których na uwagę zasługują dęby o obwodzie powyżej 3 m. Z rzadkości florystycznych wymienić można: wielosił błękitny – roślinę północną oraz bardzo rzadki mech Paludella sąuarrosa. Spotkać tu można rzadkie już u nas w Polsce: bielika, orlika krzykliwego, puchacza czy wilka, a w okresie jesienno-zimowym na strumieniu Pierwos zaobserwować można interesującego ptaka rzek górskich i wyżynnych – pluszcza.
Rezerwat przyrody Krutynia Dolna im. M. Wańkowicza jest rezerwatem krajobrazowo – leśnym znajdującym się na powierzchni 273,12 ha, w Puszczy Piskiej w Mazurskim Parku Krajobrazowy. Utworzony został w celu zachowania krajobrazu polodowcowego, naturalnych ekosystemów wodnych oraz unikalnego bogactwa flory i fauny, a w szczególności torfowisk wraz z ich florą oraz biotopów ptaków drapieżnych. Przez teren rezerwatu przebiegają liczne lądowe szlaki turystyczne. W skład rezerwatu wchodzą: dolny odcinek rzeki Krutyni oraz: Jezioro Gardyńskie, jezioro Malinówko, jezioro Dłużec, jezioro Smolak.
Została oddana do użytku w 1900 roku. Długość komory wynosi 44m, szerokość wrót 7,5m, różnica poziomu wody około 2m. Wrota śluzy otwierane są napędem elektrycznym. Znajduje się pomiędzy jez. Bełdany i jez. Guzianka Mała. Jest ważnym węzłem komunikacyjnym na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich. Stanowi wodne połączenie miasta Ruciane-Nida oraz Jeziora Nidzkiego z pozostałą częścią szlaku żeglownego.
W sezonie, każdego dnia przeprawia się w tym miejscu kilkaset jachtów, motorówek, kajaków i innych obiektów pływających zaś sam proces śluzowania trwa kilkadziesiąt minut.
Krajobrazowo-leśny rezerwat przyrody Krutynia- utworzony w 1983r. o powierzchni 273 ha, dla ochrony Jeziora Krutyńskiego z zespołem roślinności wodnej wraz z górnym odcinkiem Krutyni. Na terenie rezerwatu spotkać można: wydry, zimorodki, orła bielika, tracze nurogęsi, rybołowa, norki amerykańskie, puchacza, orlika krzykliwego oraz rośliny runa leśnego min. zawilce wielkokwiatowe, konwalię majową, skrzyp zimowy. Rezerwat jest kresowym stanowiskiem zespołów leśnych na Pojezierzu Mazurskim, znajduje się na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego.
Prom w miejscowości Wierzba koło Mikołajek jest to jedyny czynny prom na wodach jezior mazurskich. Przeprawa między oddalonymi o ok. 400 metrów brzegami Bełdan trwa kilkanaście minut. Prom w Wierzbie jest jedyną tego typu przeprawą na Mazurach to nie tylko atrakcja turystyczna, pozwala także skrócić drogę osobom jadącym z Mikołajek do Popielna lub Niedźwiedziego Rogu.
Młyn w Babiętach – istniał już w XVII w., dziś zamiast mielenia maki, młyn funkcjonuje jako mała elektrownia wodna. Gospodarz młyna prowadzi gastronomię, a w menu oferuje regionalne potrawy z ryb. Młyn znajduje się na skrzyżowaniu szlaku Krutyni i drogi na Szczytno. Miejscowość Babięta położona jest nad Babięcką Strugą, na szlaku kajakowym rzeki Krutyni, przy młynie kajakarze przenoszą kajaki. Wieś założona została w XV w. jako osada hutnicza z kuźnią, której produkowano kowadła, lemiesze oraz inne narzędzia i części rolnicze.
Nieczynna śluza pomiędzy jeziorem Zyzdrój Mały, a Zyzdrojową Strugą. Śluza miała stanowić część składową Kanału Mazurskiego. Najdłuższa przenoska na szlaku Krutyni. Kajaki przenosimy 80 m po prawej stronie.
Ulokowana pomiędzy Jeziorem Mokrym, a Jeziorem Krutyńskim. Śluzę wybudowano przed wojną, aby podnieść poziom wody w jeziorze, które miało służyć za zbiornik wód do projektowanych kanałów mazurskich. Różnica poziomów Około 0,5m Kolejna i najkrótsza przenoska kajaków na szlaku Krutyni. Kajaki przenosimy z prawej strony po pomoście.
Największą atrakcją rezerwatu są pływające wyspy, obumarła w wieku ok. 300 lat, sosna (360 cm obwodu.) oraz 30-metrowy dąb, zwany “Dębem nad Mukrem” im. Karola Małłka (400 – letni). Żyje tam też roślina pożywiająca się owadami, rosiczka okrągłolistna. Rezerwat Królewska Sosna chroni 200 – letnie sosny i dęby oraz 3 niewielkie jeziorka dystroficzne (Kruczki). Jeziorka te słyną z pływających wysp, powstających z odrywającego się kożucha torfowego.
To tylko wybrana cześć atrakcji jakie możemy zobaczyć organizując sobie spływ kajakowy czy też po prostu spędzając urlop na mazuach. Polecamy jeszcze zwiedzić wieże widokową nad Śniardwami w Luknajnie, Koniki polskie (tarpany) w Popielnie, Zamek w Rynie, czy obrotowy most w Giżycku. Dla osób bardziej zainteresowanych więcej informacji na miejscu w siedzibie Firmy PRZYSTAŃ UKTA w miejscowości Ukta 44. Serdecznie pozdrawiamy i życzymy udanych wakacji.